Сабақтың тақырыбы: «Электротехникалық арматура»

Т.Масин атындағы ЖОББ мектебінің технология пәнінің мұғалімі

Электрлік темір бөлшек туралы оқушылардың білімін қалыптастыру, кестені пайдалана отырып электротехниканың темір бөлшегінің монтажын жүзеге асыру.

Оқушылардың электр құралдарымен жұмыс істеу шыдамдылығын дамыту.

Сабақтың әдісі: Баяндау, түсіндіру.

Сабақ түрі: Аралас сабақ.

Сабақ типі: Жаңа сабақты меңгеру.

Сабақтүрі: Жаңа сабақты меңгеру.

Сабақтың көрнекілігі: Плакаттар, дайындамалар, слайдтар, Штепселдік айыр, лампа патроны, электрлік сөндіргіш.

Барысы:

1. Ұйымдастыру бөлімі.

2. Үй тапсырмасын тексеру.

3. Жаңа сабақ түсіндіру.

4. Тіжірибелік жұмыс.

5. Бекіту.

6. Қорытындылау.

7. Бағалау.

8.Үйге тапсырма беру.

I.Ұйымдасиыру бөлімі:

II.Үй тапсырмасын тексеру.

III. Жаңа сабақ.

Ең қарапайым электр тізбегі төрт элементтен тұрады. Ток көзі, ажыратқыш, электр қуатын тұтынушы, өткізгіштер.

Тізбек тұйықталған кезде, оның бойымен электр тогы жүреді. Егерде бір өткізгіш қандай да болмасын бір жерінде үзілетін болса, ток тізбек брйымен жүрмейді. Өткізгіштерді үзбей тізбекті қосып- ажыратуды ажыратқыштың көмегі арқылы жүргізуге болады. Біздің үйлерімізде, пәтерлерімізде бірнеше лампышылар, электр пеші және басқада жабдықтар енетін электр тізбегі бар. Электр тізбегі элементтерінің шартты белгілерімен танысайық.

Шартты белгілер көмегімен электр тізбегін бейнелеу электр сұлбасы деп аталады. Ең қарапайым электр тізбегін мына сұлба түрінде бейнелеп көрсетуге болады.

Электротехникалық жұмыстар үшін электр ажыратқыш, электр қысқы, штепсельдік аша және басқа құрылғық бекітуші бұйымдары қолданылады.

Лампышылық қысқы- электр желісіне қыздыру лампышасын қосуға арналған құрылғы. Оның құрылымы қысқының қолданылуына байланысты болады.

Штепсельдік аша- желігі шырақтар, электр қыздыру аспаптарын, телевизорларды және т.б. электр қуатын тұтынушыларды қосуға арналған құрылғы.

Электро ажыратқыш- тұрмыстық тұтынушылардың электр тізбегін тұйықтауға және ажыратуға арналған құрылғы. Жылжымалы және қабырға шырақтарында шағын көлемді ажыратқыштар қолданылады.

«Штепсель»термині неміс тілінен аударғанда «тығын» дегенді білдіреді; «арматура» сөзі латын тілінен «жабдық»деп аударылады.

Лампышылық қысқыны бөлшектеп бұзамыз. Тұрқымын төменгі бөлігін бұрап аламыз, фосфор өзекті суырып алып, қысқы ернемегінің жоғары тесігінен екі сым өткіземіз. Сым ұшын тұзақтаймыз.Тұзақталған сымдарды фосфор өзекшенің түйіспе бұрандаларына жалғаңдар.

Лампышылық қысқыны толық жинаңдар.

Лампышылық қысқыны жинақтау.

1. 
   Тұрқы
   
2. 
   Фарфор өзекше
   
3. 
   Сымдар
   
4. 
   Ернемек
   
5. 
   Түйіспе бұрамалар
   

Ашаны бөлшектеп бұзамыз: тұрқысын ағытамыз, түйіспе ернемектер мен қысқыш тақтайшаны суырып шығарамыз. Екі сымның ұштарын тұзақтаймыз. Тұзақталған сымдарды түйіспе ернемектерге жалғаймыз да, оларды қысқыш тақтайшамен бекітіңдер. Штепсель ашасы тұрқының екінші жартысын бекітіп, толық жинаңдар.

Қақпақты ашамыз, қысқыш қапсырмаларды ағытамыз.

Электр ағытқыштың жұмыс сұлбасымен танысайық: 1-қосылған, 2-ажыратылған.

ШПРО типті электр бауды кесіпң сымдардың басын тұзақтаңдар. Ұштары тұзақталған сымдарды осьтерге кигізіп, оларды сомындармен бекітіңдер.Электр ажыратқыш тұрқының екінші жартысын жауып, толық жинаңдар және тексеріңдер.