Сабақтың тақырыбы: Адам тұлғасының суретін салу

Сабаққа қажетті құрал жабдықтар: Формат А3, қарындаш, өшіргіш, ұштағыш.

І.Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ.Білімдерін тексеру.

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

IV.Тапсырмаларды орындау.

V. Сабақты бекіту.

VI. Үйге тапсырма беру.

Сабақтың барысы:

І.Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылармен амандасып, түгендеп, сабаққа көнілдерін аудару. Адам анатомиясының құрылымын үйрету арқылы суатты сурет салуға баулу . Ең алдымен бейнеленетін заттың жалпы пішінін қағаз бетіне дұрыс белгілеуден бастау қажет. Ол үшін оқушыларға бейнелеу өнеріне байланысты заңдылықтардан бірнеше теориялық сұрақтар қояйын.

Оқушылар жаңа сабаққа көшпес бұрын, өткен сабақты есімізге түсірейік. Өткен сабақта біз адам басының суретін бейнеледік. Адамның басын салу үшін нені білу керек ? Өткен сабақта не ұқтық? Өткен сабақты қорыту ретінде « адам басының құрлысын білеміз бе?» атты сұрақ-жауап ойынын өткізейік.

Мұғалім адам басының суретін тақтаға іледі, және балаларға сұрақтар:

Адам басының суретін салу үшін нені білу керек? (Бас сүйек құрлысын)

Бастың негізгі мүшелері көз, ауыз, мұрын, құлақты жасау үшін бастың құрлысын қанша бөлікке бөлеміз? (үш бөлікке және көз, ауыз сызықтарын бөліктің ішінен табу)

Бастың негізгі мүшелері көз, ауыз, мұрын, құлақты жасау үшін қандай геометриялық денелерді қолданамыз. (Көзді-шарға,ауызды -параллепипедке, иұрынды-призмаға, құлақты -овалға жұмыртқаға)

ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

-Балалар, бүгінгі өтетін сабағымыздың тақырыбы: «Адам тұлғасын бейнелеу». Бүгінгі сабақта Адам анатомиясымен танысып , Адам тұлғасын белгілейтін өлшем бірліктерін қолдана отырып адам тұлғасын бейнелеуді үйренеміз. Сондықтан да жаңа сабақты мұқият тыңдап қатысып отырайық.

Адам тұлғасын бейнелеу үшін оның склетімен танысқан жөн. Адам склеті негізінен 3 бөлікке бөлінеді олар бас сүйегі, кеуде бөлігі және қол-аяқ сүйектері.Адам склетінің негізгі тірегі-омыртқа діңгегі 3 бөлікке бөлінеді. Мойын, кеуде бел омыртқалар.

Аджам тұлғасын салға оның пропорциясын белгілейтін өлшем бірліктері адам басымен өлшенеді.Мөлшермен 8 бөлікке бөлінеді.Адам бойына байланысты 7 немесе 7,5 бөлікке бөлінеді.Бас пен кеуде қосындысы адам бойының жартысы болып табылады.

Суреттің қағазға орналасуын, композициялық құрылымын долбар сызықтармен шешкеннен кейін кейіпкердің құрылысын тұрғызуға көшеміз

Сурет салу кезінде үлкен бөлшектерге пропорциялық қатынастарды анықтай отырып , адам денесінің мүшелерін біржолата анықтауға көшеміз.Адам суретінің жарық пен көлеңкесін айқындаймыз.Адам тұлғасын мұқият қарар болсақ бастан табанға дейінгі аралықта жарық біртіндеп қоюланып көлеңкеге ұласады. Бейнеленетін заттардың көлемінің күрделігіне қарай 3-4 немесе одан да көп кезеңдерден тұратынын білеміз. Бүгінгі біздің адам тұлғасын бейнелеу үшін бір оқушыны ортаға шақырамыз .

2.Оқушылар адам денесінің формасы мен прпорциясын анықтап , склет сүйектерін ойша байланыстырып отыру керек.

Атақты суретшілердің туындыларын мысалға келтіру:

3. Адам тұлғасына түскен жарық пен көлеңкенің алып жатқан орындарын анықтап, олардың шекараларын белгілейміз. Суреттің өңін айқындағанда тұлғаның ең жарық, ең қараңғы жерін анықтап алу керек. Затты штрихтауды меншікті көлеңкеден бастаған жөн. Мешікті көлеңке дегеніміз – заттың сәуле түспеген бетінде пайда болған көлеңке. Жарық деп – табиғи сәуле мен жасанды жарық түскен бетті айтамыз. Түспе көлеңке дегеніміз – нақты бейнеленген тұлғаның бетіне түскен көлеңке. Жартылай көлеңке дегеніміз – меншікті көлеңке мен жарықтың арасында пайда болған көлеңке. Адам тұлғасының жарық көлеңкесін штрихтау арқылы олардың пішінін, көлемін шығарамыз. Штрихтың қоюлығы мен жиілігі, бағыты нәрсенің нендей материалдан істелгендігі мен оның бетінің өзіне тән ерекшелігін көрсететіндей болуы керек екнін ерекше айтамыз.

4. Суретті көрмеге қойып, оқушылармен пікірталас өткізу.

V.Жаңа сабақты қорыту.

Оқушылар, тақтадағы ілулі тұрған адам тұлғасының салыну жолдарына назар аударайық. Бұл суретте адам тұлғасы бейнеленген. Бүгінгі түсіндірілген сабаққа шолу жасайық. Адам тұлғасын еске түсірейік.

1. Бас сүйектері - адамның бас сүйектері мыналар: маңдай сүйегі, самай сүйегі, төбе сүйегі, мұрын сүйегі, үстіңгі жақ сүйегі, астыңғы жақ сүйегі. Жалпы адам басының қаңқасы екіге бөлінеді, олар: жоғарғы ми сауыты, төменгі(ми, сауыты) бет бөлігі. Бастың негізгі мүшелері: Көз, мұрын, ауыз, құлақ.

2. Кеуде бөлігі – Бас сүйегінен омыртқа жотасы созылады. Омыртқа жотасының бір бөлігінде кеуде сүйектері орналасады. Онда қабырғалар мен тас сүйегі бар, жауырын, жамбас сүйектері бар. Омыртқа жотасы 33 - 34 омыртқадан тұрады. Адамда 12 жұп қабырға болады.

3. Қол - аяқ сүйектері – Қол сүйектері: тоқпан жілік, кәрі жілік, қол басы сүйектері. Аяқ сүйектері: ортан жілік, асықты жілік, табан сүйектерінен тұрады. Қол мен аяқтың сүйектері бір - бірімен буын арқыла жалғасады.

Сұрақтар:

IV. Бағалау.