Ойындар әлеміне саяхат Ташмагамбетова Амина Көлзаққызы Шалқар орта мектебінің жоғары санатты тарих пәнінің мұғалімі Ұлы педагог Д. Эльконнин бала психикасының дамуында ойын – жетекшілік рөл атқаратын
жүктеу/скачать 0.61 Mb.
|
 
Ойындар әлеміне саяхат Ташмагамбетова Амина Көлзаққызы Шалқар орта мектебінің жоғары санатты тарих пәнінің мұғалімі Ұлы педагог Д. Эльконнин бала психикасының дамуында ойын – жетекшілік рөл атқаратын «іс - әрекет» деп атайды. Ойын әрекетінің бала психикасының дамуында шешуші қызмет атқаратындығы Ж. Аймауытов, М. Жұмабаев т.б қоғам қайраткерлерінің еңбектерінде де айрықша көрсетілген. Оқытудың басты талабы – сабақ сапасын арттыру. Оқушының өздігінен қызығып оқуы нәтижелі болуы үшін ақыл – ой еңбегінің дағдыларын қалыптастыру керек. Ол үшін танымдық ойындарды ойнатудың маңызы зор. Танымдық ойындар оқушылардың тақырыпты толық меңгеруін, өз ойын жеткізе білуін, ақыл – ойын, логикалық ойлауын қалыптастырады. Үлгерімі төмен оқушылардың да ойын кезінде сабаққа қызығушылығы артады. Тарихи ойындар – сыныпта жүргізілетін жұмыстардың ең қызықтысы. Ойынның қандай түрі болса да, балаларды өзіне тартып әкететіні белгілі. Тарих пәні бойынша әр түрлі ойындар жүргізуге болады. Әсіресе тарих пәнін жаңа бастап жатқан 5 – 6 сынып оқушыларының белсенділігін арттыру үшін сабақта ойын элементтерін көбірек қолдану керек. Тарихи ойындардың қандай түрі болса да, мазмұны жағынан оқу бағдарламасына, балалардың жас ерекшеліктеріне сай болуы керек. Тарихи маңызы бар ойындар саналы жарыс туғызатындай жағдайда жүргізілуі керек. Тарихи ойындар ұйымдастыру жағынан көп даярлықты қажет етеді. Мұғалім әрбір ойын жөнініде терең толғанып, оның оқу және тәрбиелік маңызын түсіне білу керек. Сондықтан ойындарды құрастыру кезінде мынадай қағидаларға сүйендім: 1) Ойындар пәннің мәні мен тақырыбымен логикалық байланысты болу керек. 2) Берілген тапсырмалар ойын сұрақтары оқушылардың ой – өрісін, логикалық ойлау қабілетін дамытарлықтай болуы тиіс. 3) Ойын түрлері - танымдылық, логикалық түрдегі ойындар жаңа сабақты түсіндіруде, бекітуде, білім тексеруге және қайталауда да қолданылады. Төмендегі ойын түрлері 6 – сыныптың «Ежелгі дүние тарихы» бойынша жасалған. Әдістемелік құралда Ежелгі Египет, Оңтүстік – Батыс Азия елдері, Ежелгі Шығыс, Ежелгі Рим, Ежелгі Грекия елдері туралы тақырыптарды қайталау мен бекітуге арналған тапсырмалар, ойындар түрінде берілген. Бұл ойындардың мақсаты: оқушылардың белсенділігін арттыру, ұжым болып жұмыс істеуге дағдыландыру, оқушылардың ой – өрісін дамыту, сөздік қорларын дамыту және логикалық ойлау қабілетін жаттықтыру. Ойынның әдіс – тәсілдерінің оқушыларды ойлындыратындай және өздігінен жұмыс істеуге ынталандыратындай болуының ерекші маңызы бар. Мәселен, Ежелгі Египет, Рим және Грек мифтерімен, дастандарымен таныстыру. Оқушылардың Ежелгі Дүние тарихын жақсы меңгеруіне көмектесетіні сөзсіз. «Қарлы кесек» ойыны Құрал – жабдықтар: Қатысушылардың санына қарай бағыттау парақтары, номер жазылған жетондар, үстел сілтемелері, бағалау парақтары. Оқушылар 2 топқа бөлінеді – А. Б. І тур: А, Б. үстелінің бағыттаушы парағын алған оқушылар «А» - үстеліне, «Б» - үстелінің басына барып отырады. Әр топқа жекелей тапсырмалар беріледі.. Бір турдың уақытын мұғалім үстел басында отырған барлық оқушылар сөйлеп, өз көзқарастарын айтып үлгеретіндей есептеп белгілейді. Топ ішінде уақытты жүргізуші қадағалайды. Топ мүшелерін тыңдап болған соң, әрбір оқушы өз жауабын неғұрлым қызғылықты жоғары танымдылық және дәлелденген деп есептейтін сөйлеушінің нөмерін анықтап, оның номерін өзінің бағыттау парағындағы «Ең жақсы сөйлеуші» жолына жазып алады.
Барлық тур біткен соң, оқушылар өздерінің алғашқы орындарына қайта оралып, жүргізуші олардың бағыттау парақтарын жинап алады және нәтижесін ортақ параққа жазады. Сол ортақ парақ бойынша ең жақсы ойыншы және ең жақсы команда анықталады. Тақырыбы: Ертегі Грекия. І тур А- тобының тапсырмалары: 1.Сұрақ:Гректердің құлиеленушілік құрылысқа көшуінің негізгі себептері не? 2.Сұрақ:Грекия құлиеленушілік құрылысқа Египет пен Косөзен мемлекеттерінен неге кеш көшті? 3. Сұрақ: Б.з.б.VІІІ-VІғғ. Грекияда қандай мемлекеттер құрылды және неліктен құрылды? (картадан көрсет) 4.Сұрақ:Б.з.б.VІ ғасырда аристократтар мен күресте демостың қандай табыстарға қолы жетті? 5.Сұрақ: Солон реформасы не себепті жүргізілді? І тур. Б- тобының тапсырмалары: 1.Сұрақ:Гректер ғылымды өркендетуге қандай жаңалықтар енгізді? 2.Сұрақ:Грек мәдениетінің өркендеуі құлиеленушілікпен және құлиеленушілік демократиямен қандай байланыста болды? 3.Сұрақ:Б.з.б.ІІІ-ІІ ғасырларда ғылымның өркендеуі неден байқалады? 4.Сұрақ:ІІІ-ІІ ғасырлардағы Шығыс Жерорта теңізі өнерінің б.з.б – V-ІV ғасырлардағы грек өнерінен ерекшелігі неде? 5.Сұрақ: V-І V ғасырлардағы грек өнерінің қайсысы көбірек ұнады және несімен ұнады? ІІ тур. А- тобының тапсырмалары. 1.Сұрақ: Б.з.б. VІІІ- VІ ғ.ғ грек колониялары қай жерде құрылды /оны картадан көрсет/, оның үш себебін айт. Құрылған елдер үшін қандай маңызы бар? 2.Сұрақ: Б.з.б. V ғасырда Грекияда құлиеленушілік құрылыстың дамығанын неден байқауға болады? 3. Сұрақ: Құлиеленушілік құрылыстың дамуы үшін грек-парсы соғысының қандай маңызы болды? 4.Сұрақ: Грекияда құлиеленушіліктің қандай түрі болды.Құлдар құлиеленушілерге қарсы қандай күрес жүргізді ./мысал келтір/. 5. Сұрақ: Римдіктер соңғы патшаларын қуып жібергеннен кейін өз мемлекеттерін қалай атады? ІІ тур. Б- тобының тапсырмалары 1.Сұрақ: Б.з.б. V ғ-дың алдында ІV ғасырда Грекияны әлсіреткен қандай себептер? 2.Сұрақ: Гректердің соғыста парсыларды жеңуінің себебі және негізгі үш себебін ата. 3.Сұрақ:Гректер Парсыларды жеңгенімен, неліктен Македонияға бағынды? Өз пікірінді дәлелде. 4.Тапсырма:Фермопиль немесе Саламин ұрыстарының біреуін айт. 5.Б.з.б. ІV- ғасырдың аяғы мен ІІІ ғасырдың басында құрылған Грек- Македон монархиясы қалай құрылғаны жайлы айт. /картадан көрсет/. “Ең ақылды” ойыны. Интелектуалдық ойын Мақсаты: 1.Оқушылардың ойлау, есте сақтау қабілетін дамыту. 2.Балалардың тарих пәніне қызығушылығын арттыру. Безендірілуі: ойын алаңында 3 түрлі жол көрсетіледі. 1.Қызыл түсті жол –ең қысқа жол, екі екі басқыштан тұрады. 2.Сары түсті жол – орташа 3 басқыштан тұрады. 3.Жасыл түсті жол- ұзын, 4 басқыштан тұрады. І тур. (Іріктеп алу туры) Ойынға қатысушыларды таңдау үшін,ойыншылар мен бірге көрермендерге сұрақтар беріледі (20-30 сұрақ) Сұраққа жауап бергендер жұлдызша алып отырады. Осы турда ең көп жұлдызша алған 3 оқушы финалға қатысады. І турдың сұрақтары: 1. Үндістандағы екі өзен қалай аталады. /Үнді, Ганг өзендері/ 2. Вавилон мемлекетіндегі қақпа қалай аталады? /Иштар/ 3. Осирис құдайды өлтірген кім? /Сет құдай/ 4. Египеттегі ең көп жауап алушылық соғыстарды жүргізген перғауын кім? /ІІІ Тутмос/ 5. Үндістандағы кастаға кірмейтіндер кім? /Кесапаттылар/ 6. Қытайда ерекше жақсы дамыған шаруашылықты ата. /Жібек шаруашылығы/ 7. ”О” санын енгізген қай халық? /Үнділер/ 8. Сфинкс мүсінің биіктігі неше метр? /20 метр/ 9. Грекиядағы ең үлкен аралды ата ? /Крит/ 10. Ахиллестің досы кім болды? /Патрокл/ 11. Микены қаласына кіретін қақпаны ата? /Арыстандар қақпасы/ 12. Египетте неше күн бойы аңызақ жел соғып тұрады? /50 күн/ 13. Александр Македонский қандай қаланы өзінің астанасы етті? /Вавилонды/ 14.Амфитеатрдың ортасындағы құм төсеген алаң қалай аталады. /Арена/ 15.Спартак бастаған құлдар жасырынған тауды ата. /Везувий/ 16.Римдіктер нені ойлап тапты. /Бетонды/ 17.Гректер мен Римдіктердің мәдениеті қалай аталады? /Антик/ 18.Римді жаулап алған готтардың көсемі кім? /Аларих/ 19.Қосөзеннің грек тілінде атауы қандай? /Месопотамия/ 20. Юлий Цезардың жақын көмекшісі болған кім? /Антоний/ ІІ тур «Финал» Жүргізуші: Сіздердің алдарыңызда 3 түрлі жол бар. 1.Бірінші:Ең қысқа «Қызыл жол»: Одан өту үшін екі сұраққа дұрыс жауап беруі керек.Біріншісінен қателессе (ойыншы ойыннан шығады). 2.Екіншісі:Орташа «Сары жол»: Одан өту үшін 3 сұраққа дұрыс жауап беруі керек. Тек бір сұрақтан қателессе болады.Екінші рет қателессе ойыннан шығады. 3.Үшіншісі:Ең ұзын жол «Жасыл жол».Ойыншы 4 сұраққа дұрыс жауап беруі керек. 2 рет қателесуге болады, үшінші рет қателессе ойыннан шығады. Сұрақтар: 1. «Қызыл жолдың» 1.Александр Македонскидің әскері ІІІ. Дарийдің әскерімен қай жерде кездесіп, шайқасты?
2.Қай жылы Перкил стратег болып сайланды? Б.э.б.443 2.«Сары жол» 1.Юлий Цезарь қашан өлтірілді? Б.з.б. 44 жылы 2.Олимпиада ойынына кімдер қатыса алмады? Әйелдер 3.Гректердің Трояға жорығы қашан болды? Б.э.б.1200ж.
1.Қай жылы Александр Македонский қайтыс болды? Б.э.б.323ж. 2.Колизей театрына қанша адам сыйды? 50мың 3.Қай жылы Қытайда Сары орамалдылар көтерілісі болды? Б.з184 жыл 4.Плебейлер мен Патрицилердің күресі неше жылға созылды? 200 жылға «Ең ақылды» атанған ойыншыны «Ең ақылды» орденімен және сыйлықтарымен марапатталады. “Мүсіндер сөйлейді” ойыны Балалар екі командаға бөлінеді. Әр командаға билеушілердің саяси қайраткерлердің, атақты адамдардың бюст, статуялары бейнеленген карточкалар беріледі. Әр команда 20-30 минут ішінде осы атақты адамдардың өмірбаяны жайлы мәлімет құрастырады. Мынадай жоспар бойынша: 1. Атақты адамның толық аты жөні. 2. Тарихтағы рөлі, қызмет ету кезеңі. 3. Саяси көзқарас. 4. Жеке басының қасиеттері. 5.Оның аты қандай оқиғалармен байланысты. Атақты адамдар жайлы көп мәлімет беріп жеңіске жеткен марапатталады.
Гректердің жеңіл ескекті кемелері.
Гректердің жазу жазатын үшкір таяқшасы
Римдегі шонжарлардан тұратын таңдаулы өкімет
Грекияда «Көңілді шаруамен әні» деп аталған әдеби шығарма
Атақты грек дәрігері
Грекияда «Ешкілер» әні деп аталған әдеби шығарма
Элладаның атақты мүсіншісі
Ересектер мектебі аталған гректер ойын көрсететін алаң
Гректердің шаруалар жер қарызы үшін қойылатын тас
Дискобол мүсінің авторы афина мүсіншісі
Римдегі ақсақалдар кеңесі
Римге басқа жақтан келіп қоныстанған
Ніл атырауын салатын қала
Атақты Афина стратег «Тарих дөңгелегі» ойыны. Ойынның шарты. Оқушылардың логикалық ойлау қабілетін жетілдіру. Ойынға бірнеше оқушы қатыса алады. Олар ортаға қойылған дөңгелекті айналдыра отыра. Нөмірленген сұрақтарға жауап беріп отырады. Ең көп сұраққа жауап берген ойыншы, жеңімпаз атанады. 1.Дракон- бұл . . . /Афинаның жауыз билеушілерінің бірі/ 2.Финикиялықтар- іскер . . . /Кеме жасаушы болды/ 3. «Патша көктің ұлы», қоластындағы жерді «Аспан асты» елі . . .
4.Ареопаг дегеніміз . . . . / Шонжарлар кеңесі/ 5.Ежелгі Римдіктер күнделікті барып тұрды . . . /Термаларға/ (монша 6.Октавиан Августтың жеке күзеті тоғыз отряд . . . . /Преториандықтардан тұрды/ 7.Ежелгі римдіктердің жыл санауы ежелгі египеттіктерге қарағанда тиімділеу болды, өйткені . . . /Өз қаласының негізін қаланған жылды бірінші жыл деп есептеді/ 8. «Ежелгі грекше полис» дегеніміз . . . /Қала - мемлекет/ 9.Хаммурами заңы бойынша егер кедей өсімқорға уақытында қарызын қайтармаса ол . . . . /3 жыл қарызын қайтару үшін жұмыс істейді/ 10.Ежелгі Римдегі Сенат . . . /Биліктің ең жоғарғы органы/ 11. Рим жаулап алған елдер . . . /Провинциялар/ 12.Спартак шыққан ел . . . /Фракия/ 13.Колондар дегеніміз . . . . /Өңдеу үшін жерді бірнеше жылға алушы жер өңдеушілер/ 14. Римнің басты алаңы . . . /Форум/ 15.Ежелгі Римдегі плебейлер мен патрицийлердің арасындағы күрестің барысында Сенат . . /Ешкімге бағынған жоқ және есеп берген жоқ/ 16. Үшінші Пуни соғысы аяқталды . . . . /Римнің Карфагенді толық күйретуімен/ 17.Ежелгі Грекия қайда орналасқан . . . /Балкан түбегінің оңтүстігінде/ 18.Спартандықтар қандай тайпалардан тараған . . . . . /Дариилықтар/ 19. Пелопеннес бұл . . . /Грецияның оңтүстігі бөлігі/ 20.Қандай жағдайда Рим консулы «Император» атағын алды . . /Жеңістен кейін Римге кіргендегі 3 күннен кейінгі триумфтан кейін/ «Өрмекші» ойыны Ойынның шарты. Сыныптағы оқушылар үш - төрттен топтарға бөлінеді. 1,2,3,4 деген белгілерді омырауларына тағады. Алдымен отырған үстелдегі сұраққа дайындалып, үлгергенінше жауап жазып қалдырады. 1- ші үстелдің тапсырмасын орындап болған соң, келесі үстелге барып, келесі сұрақтарға жоғарыдағыдай жауап жазып қалдырып, осылай сабақ барысында 4 үстелді айналып, сұрақтарға жауап береді. Әр үстелдегі тапсырманы орындауға 5 минут беріледі. Соңында жазылған парақшаларды жинап алып, мұғалім тексеріп, бағалайды. Әрбір дұрыс жауап 10- дық ұпаймен бағаланады. Ең көп ұпай жинаған оқушы ынталандыру сыйлығы тапсырылады. І- ші үстелдегі тапсырма. 1.Ежелгі Грек театры қашан пайда болды? /2,5 мың жыл бұрын/ 2.Олимпиада ойындары кезінде неге тиым салынды? /Әскери қимылдар жүргізуге/ 3.Александр Македонский әскеріне қатты қысым көрсеткендер /Орта азиялықтар/ 4.Грек театрының қойылымдарын қатысушылары кімдер болды? /Ер адамдар/ 5.Афина заңдары бойынша құлдарға байланысты неге тиым салды? /Жазасыз өлтіруге/. ІІ- ші үстелдегі тапсырма. 1.Ксекс әскерін Аттикаға жібермес үшін, гректер қай жерді қорғауды жөн көрді? /Фермопиль асуын/ 2.А. Македонский жаулап алу соғыстары неше жылға созылды? /10 жылға/ 3.Грек қалаларында қойылған трагедияларын бірін қалай атады? /Бұғауланған Прометей/ 4.Олимпиада ойындары кімнің құрметіне өткізілді? /Зевс құдайдың құрметіне/ 5.Александр соғыста бағындырған ел? /Египет/ ІІІ- ші үстелдегі тапсырма 1.Грек жазуы қай жазу негізінде пайда болды? /Финикия/ 2.Грекияда Олимпиада ойындарын өткізу тәртібі қандай болды? /4 жылда 1рет/ 3.Солон реформаларынан кейін Грекияда қандай өзгерістер болды? /Демостың жағдайының түзелуіне және мемлекетті басқару ісіне өзгерістер енгізді/ 4.Ежелгі Грекияда театардың пайда болуы қай құдайға байланысты болды? /Дионис / 5.Александрия мұражайында жұмыс істеген Евклит атты ғалымның даңқының шығу себебі? / Бастау геометрия оқулығымен / IV-ші үстелдегі тапсырма 1.Демократия қайда пайда болды? /Афинада/ 2.Өлімнен құтқару үшін, теңіз құдайы «Фетида» өлілер патшалығындағы өзенге кімді суға түсірді? /Ахиллес/ 3.Афин теңіз одағы не үшін құрылды? /Парсылармен соғысу үшін/ 4.Алғашқы Олимпиада ойындары Грекияның қай қаласында өткізілді? /Олимпия/ 5.Төменгі топтардың қайсысы Афинада өмір сүргені үшін салық төледі? /Метектер/ «Футбол» ойыны. Каталог: uploads -> doc -> 031e doc -> Сабақтың тақырыбы Ішкі, сыртқы және аралас бездер Жалпы мақсаттары doc -> Сабақ жоспары Мұғалім: Сабыргалиева Гулсім Сәлімқызы Сынып: 8 " а " doc -> 1. Хлоропластары көп ұлпа a фотосинтездеуші ұлпа doc -> ДСҰ- ның Саудадағы техникалық кедергілер жөніндегі комитеті 2015 жылдың 1-30 қараша аралығында жарияланған хабарламалар тізімі 031e -> I. Бәйге. ( сұрақ-жауап) 031e -> Орыс ғалымдарының Қазақстанды зертеуі 031e -> Надандықты құрта алмассың дәрімен, Біліммен тек құтын қашыр әріден. Ақыл арқан: құз, шыңырау, құзарда, шыбын жаның, сол арқылы ұзарған. Кім болсаң да, ғұлама бол айтарым Тек біліммен маңдай терің қайтады жүктеу/скачать 0.61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
